Architekt i patriota

Zygmunt Grünberg (pierwszy po lewej) na balkonie mieszkania Grünbergów przy ul. Bonerowskiej w Krakowie, kwiecień 1939 r., zdjęcie z archiwum Ziuty Grünhut z domu Grünberg

Zygmunt Grünberg urodził się w Krakowie w 1896 roku. W latach trzydziestych był znanym i cenionym architektem oraz właścicielem przedsiębiorstwa projektowo-budowlanego. Popularność jego projektów wśród społeczności bogatych Żydów krakowskich sprawiła, że w dużym stopniu miał wpływ na obraz budownictwa mieszkaniowego w nowoczesnych dzielnicach międzywojennego Krakowa. 

W latach okupacji niemieckiej podzielił tragiczny los krakowskich Żydów. Został przesiedlony wraz z rodziną do getta, a później do obozu koncentracyjnego w Płaszowie. Ze względu na kompetencje zawodowe, komendant obozu Amon Göth mianował Grünberga głównym inżynierem bauleitungu – kierownictwa budowy obozu i obarczył go całkowitą odpowiedzialnością za realizację budowy. Grünberg, maltretowany przez komendanta obozu, uchronił od śmierci wielu współpracowników i współwięźniów, biorąc na siebie wszelkie winy i zaniedbania powodujące opóźnienie w realizacji projektów. Zginął w marcu 1945 roku zamordowany w kamieniołomach podobozu Flossenbürg.

Wystawa jest prezentacją dzieła i postaci artysty-architekta, twórcy wielu znakomitych funkcjonalistycznych projektów przedwojennej architektury mieszkaniowej w Krakowie. Na wystawie zobaczymy współczesną fotograficzną dokumentacją jego zrealizowanych projektów, obok których krakowianie przechodzą codziennie. Stare fotografie ukazują życie rodziny Grünbergów przed wojną oraz w getcie. Fotografie, nigdy dotąd nie publikowane, pochodzą z albumu rodzinnego Ziuty Grünhut z domu Grünberg.

Kuratorka: Anna Pióro

Materiały prasowe Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

www.mhk.pl